Engelse gotiek
De Engelse gotiek is een variant van de gotiek die zich tamelijk zelfstandig heeft ontwikkeld uit het Franse voorbeeld.[1]
Men onderscheidt traditioneel de volgende perioden:
- Early English, tot rond 1275
- Decorated, eind 13e, begin 14e eeuw
- Perpendicular (of Rectilinear), ook wel loodrechte gotiek genoemd, tot in de 16e eeuw
Deze termen werden voor het eerst gebruikt in het begin van de 19e eeuw, door Thomas Rickman in zijn werk 'Attempt to Discrimi-nate the Style of Architecture' in England.[2] Het onderscheid tussen de perioden is goed te zien in de decoratie van de spitse vensters die kenmerkend zijn voor de gotiek. Door de lange bouwtijden van veel kerken en abdijen is deze indeling echter niet zonder meer toepasbaar op bouwwerken als geheel, die elementen uit verschillende perioden kunnen bevatten.
In het Early English waren de spitsboogvensters relatief smal en hoog, met weinig of geen tracering (maaswerk). In het Decorated werden de vensters breder, en werden ze voorzien van steeds decoratiever traceringen. Men maakt binnen het Decorated onder- scheid tussen de geometrical period en de curvilinear period.[1] De eerste maakt vooral gebruik van cirkels voor de tracering in het bovenste deel van de vensters. De curvilinear period gebruikt bredere vensters en een vrijere invulling van de versiering met vloei-ende lijnen. Het Perpendicular legde vooral de nadruk op verticale lijnen, niet alleen in de venstertraceringen maar ook in de vormen van de bouwwerken zelf. Ook het waaiergewelf is typerend voor deze specifiek Engelse stijl.
1. Abdij van Hexham, een voorbeeld van Early English. gesticht rond 674, meerdere malen geplunderd door de Vikingen. Het huidige gebouw dateert voornamelijk uit de 12e eeuw. Datering: 13 augustus 2005. Foto: Peter Brooks - nl.wikipedia.org
Licentiestatus: CC BY-SA 2.0
2. Klokkentoren van de Heilige Maagd Maria in West Walton (Norfolk). Ook het (eenvoudige) maaswerk van het bovenste venster rekent men nog tot Early English.[3][4] Datering: 21 juli 2008. Foto: Hans A. Rosbach - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0
3. Dit venster in het Angel Choir van de kathedraal van Lincoln is het grootste voorbeeld van Geometric.[5]
Datering: 26 jul i2006. Foto: Tilman2007 - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0
4. Parochiekerk van de H. Maagd Maria in de Anglicaanse Kerk, Chagrove, Oxfordshire: oostkant van het koor, met het versierde gotische oostraam uit het begin van de 14e eeuw. Datering: 29 juli 2012. Foto: Motacilla - nl.wikipedia.org
Licentiestatus: CC BY-SA 3.0
5. Detail van het westelijke venster van York Minster. Dit is een rijk gedecoreerd voorbeeld van Curvilinear, neigend naar flamboyante gotiek. Foto: Tilman2007 - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0
6. Het hoogaltaar en de glas-in-loodramen van de kathedraal van Gloucester in Gloucestershire, Engeland, een voorbeeld van Perpendicular-stijl, (loodrechte gotiek. Datering: 9 juli 2014. Foto: Diliff - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0
7. Palace of Westminster, een voorbeeld een neogotisch gebouw in Perpendicular-stijl, (loodrechte gotiek). Datering: 7 augustus 2014.
Foto: Diego Delso - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0
8. Kathedraal van Salisbury, Wiltshire, Engeland, in het vroege ochtendlicht. De kathedraal heeft de hoogste kerktoren van het Verenigd Koninkrijk. Datering: 21 juni 2005. Foto: Andrew Dunn - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 2.0
9. Da kathedraal van Canterbury in het VK vanuit het zuidwesten. Datering: 2006.
Foto: Antony McCallum - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0
10. Zuidwestelijk deel - het zuidelijk transept - van York Minster. Datering: 12 juni 2015.
Foto: Wilson44691 - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC0
11. Gotiek in Engeland: Ramen in Early English (1), Decorated Style (2) en Perpendicular Style.
Bron: uit les 9 de studie Kunstgeschiedenis.
Bronnen, noten en/of referenties
- Gotiek, in: Nieuwe Geïllustreerde Lekturama Encyclopedie, Tirion, Amsterdam, 1981
- http://www.lookingatbuildings.org.uk/styles/medieval/walls-and-windows/gothic-windows-and-tracery.html
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Externe links/verwijzingen
- Engelse gotiek - nl.wikipedia.org
Zie ook
- Category:Gothic architecture in England - uit Wikimedia Commons
- English Gothic architecture - en.wikipedia.org
- Vroege Engelse gotiek - Early Engelish Style
- Versierde gotiek - Decorated Gothic
- Loodrechte gotiek - Perdendicular Style
Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Engelse_gotiek - 10 februari 2024
Pagina bijgewerkt: 23 augustus 2025 - Afbeelding nr. 11
Maak jouw eigen website met JouwWeb