De Moorse architectuur is een bouwstijl die zowel in de Maghreb en Andalusië te vinden is. Deze is ontstaan door invloeden van de de Berberse cultuur van Noord-Afrika, Romeinse, Byzantijnse en Visigotische bouwstijlen en artistieke stromingen uit het islamitische Midden-Oosten. De Moorse architectuur kenmerkt zich door het gebruik van hoefijzerbogen (vaak met stenen in verschillende kleuren) riads (betegelde binnentuinen), geometrische motieven, arabesken en muqarnas. De muren en plafonds zijn afgewerkt met houtsnijwerk, stucwerk en tegels. Opvallend is ook dat er weinig gebruik is gemaakt van gewelven of koepels terwijl dit bij veel stro-mingen binnen de islamitische architectuur juist wel gebruikelijk is. Verder ligt de nadruk van de decorering op de binnenkant van de gebouwen en in mindere mate op de buitenkant.

Tot de belangrijkste centra van deze artistieke ontwikkeling behoorden de hoofdsteden van rijken en moslimstaten in de geschiedenis van de regio, zoals Córdoba, Kairouan, Fes, Marrakesh, Sevilla, Granada en Tlemcen.

Na de reconquista (het einde van de islamitische overheersing in Spanje en Portugal) werd de erfenis van de Moorse architectuur voortgezet in de Mudéjar-stijl, die putte uit Moorse technieken en ontwerpen en deze aanpaste aan de christelijke structuren. Grote Moorse bouwwerken kregen een nieuwe bestemming. Zo werd de Mezquita in Córdoba, destijds de grootste moskee van Europa, ingewijd als kathedraal en later deels verbouwd. Ook het Alhambra in Granada werd verbouwd maar een groot deel van het Moorse bouwwerk werd gepaard.

In de 19e eeuw volgde een nieuwe opleving in de Neomoorse architectuur. Dit hing samen met het Oriëntalisme dat toen in zwang was. Deze stijl werd ook gebruikt in een aantal synagogen. Een voorbeeld daarvan is de synagoge van Groningen en de Hollandse Synagoge in Antwerpen.

1. Het Leeuwenhof in het Alhambra-paleis in Granada. In de muren boven de pilaren hebben stucwerk in het sebka-motief.

Datering: 25 september 2014. Foto: Oscarmu90 - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0 es

2. Hypostyle gebedsruimte van de moskee-kathedraal van Córdoba. Datering: 15 jasnuari 2021. Foto: kallerna - en.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

3. Bab Oudaia (buitengevel), de ceremoniële hoofdpoort van de Kasbah van de Oudaias (Udayas), gebouwd rond 1195 door de Almohaden-kalief Ya'qub al-Mansur. Datering: 7 december 2014. Foto: Robert Prazeres - en.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

4. Een paviljoen in de gerestaureerde Leeuwenhof (augustus 2012). De gepolijste marmeren vloer weerspiegelt het blauw van de lucht. Alhambra, Granada, Spanje. Datering: 14 augustus 2012. Foto: Jebulon - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC0

5. De colonnes van de Mezquita-Catedral bieden een adembenemend spektakel. Als u terugkijkt op een waarlijk bos van colonnes en bogen, lijkt het motief niet oneindig. Datering: 7 september 2012. FotoL: Nicolas Vollmer uit München [Allemagne] - en.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY 2.0

6. Spanje, Cordoba, Moskee-kathedraal, portaal aan de westgevel. Datering: 27 oktober 2015.

Foto: Berthold Werner - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

7. De Ribat van Sousse in Tunesië (eind 8e of begin 9e eeuw). Datering: 10 februari 2007. Foto: GIRAUD Patrick - en.wikipedia.org 

Licentiestatus: CC BY-SA 2.5

8. Overzicht van de Grote Moskee van Kairouan. Datering: 15 april 2010. Foto: weetoon66 - en.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 2.0

9. Grote Moskee van Kairouan, de hoofdkoepel (mihrabkoepel). Datering: 19 maart 2016.

Foto: IssamBarhoumi - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

10. Versierde gevel van de moskee van Ibn Khayrun in Kairouan (866). Datering: 10 januari 2016.

Foto: Noomen9 - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Mağrip mimarisi op de Turkstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Externe links/verwijzingen

• Moorse architectuur - nl.wikipedia.org

Zie ook

• Moorish architecture - en.wikipedia.org

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Moorse_architectuur - 1 april 2024