Lodewijk XIV-stijl

De Lodewijk XIV-stijl (ook wel Louis Quatorze-stijl) is een barokstijl vernoemd naar de Franse koning Lodewijk XIV, die regeerde van 1643 tot 1715. In Nederland wordt de stijl toegepast in de eerste helft van de 18e eeuw, met name in de periode ±1700–±1740. De Lodewijk XIV-stijl is zwaar, pompeus en symmetrisch. Een veel gebruikt motief in de architectuur in de Lodewijk XIV-stijl is het acan-thusblad. In het tweede kwart van de 18e eeuw verschuift het accent op de gevel van architectuur naar beeldhouwwerk (minder architectonisch, meer sculpturaal).

Kenmerken

Lodewijk XIV was een van de belangrijkste koningen in de geschiedenis van Frankrijk. De koning voerde een heus monopolie, ook op kunstgebied. Hij wilde een specifieke Franse kunst creëren. Een voorbeeld hiervan is het Louvre. Jean-Baptiste Colbert was Lodewijks minister van Financiën en streefde ernaar om zijn positie als kunstliefhebber te versterken. Onder anderen Charles Le Brun behoorde tot de kunstenaars waar Lodewijk XIV een beroep op deed.

Deze koninklijke stijl heeft als algemene kenmerken:

  • Vernieuwing: er werden alleen meubelen door hem bedacht toegelaten binnen het hof.
  • Men wilde indruk maken door reusachtige afmetingen en zeer uitgestrekte en hoge zalen.
  • Deze stijl was zeer rijkelijk. Alles werd gemaakt van kostbaar materiaal.
  • Dit type van de barokstijl bevat nauwelijks nog sporen van de vroegere renaissance.

Ornamentatie

De decoratieve figuren zijn voornamelijk geïnspireerd door de Grieks-Romeinse oudheid en proberen macht uit te drukken:

  • fruit- en bloemenslingers
  • maskers en mascarons
  • palmettes in bestraalde maskers
  • lambrequin
  • acanthus bladeren
  • leeuwenkoppen, leeuwenpoten
  • lelie
  • schelpen
  • laurier
  • dolfijnen
  • trofeeën
  • diamantvormige achtergronden op meubels

1. Den Haag, Paleis Kneuterdijk en maakt deel uit van het gebouwencomplex van de Raad van State.

Datering: 26 maart 2007. Foto: Onbekend - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

2. Voorbeeld van de Lodewijk XIV-stijl: Salon de Venus, Versailles. Datering: 1678.

Foto: René-Antoine Houasse - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

3. Stucwerk in de salon van de prinses, in het Hôtel de Soubise, Parijs. Datering: 19 mei 2012.

Foto: NonOmnisMoriar -nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

4. Hôtel de la Marine op de Place de la Concorde (1761-1770). Datering: 14 september 2011.

Foto: Ange-Jacques Gabriel (1698–1782), architect Gebruiker:Moonik - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

5. Westgevel van Petit Trianon op Château de Versailles in Versailles, departement Yvelines in Frankrijk. Datering: 9 oktober 2010. Foto: Moonik - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

6. Interieur van de kerk van Saint-Philippe-du-Roule, Parijs (1765-1770). Datering: 1785. 

Foto: Jean-François Chalgrin - en.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

7. Kerk van Val de Grace door Louis Le Vau (1645-1710). Datering: 6 januari 2007. Foto: Parsifall - en.wikipedia.org 

Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

8. Eglise Saint-Roch, Parijs, door Jacques Lemercier (1653-1690). Datering: 23 december 2016.

Foto: Guilhem Vellut uit Parijs, Frankrijk - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 2.0

9. Les Invalides, gezien vanuit het zuiden, door Jules Hardouin-Mansart (1680-1706). Datering: 11maart 2007.

Foto:  user:Benh - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 2.5

10. Kapel van het paleis van Versailles door Jules Hardouin-Mansart en Robert de Cotte (1689–1710). Datering: 7 juli 2006.

Foto: Diliff - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 2.5

11. Institut de France door Louis Le Vau en François d'Orbay (1662-1668). Datering: 7 mei 2017.

Foto: Chabe01 - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

12. Vaux le Vicomte door Louis Le Vau (1658). Datering: 23 augustus 2005. Foto: Thomas Henz - en.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 2.0 de

13. Plafond van de Spiegelzaal van Charles Le Brun, in het paleis van Versailles. Datering: 12 september 2004.

Foto: Urban - fr.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

14. Lodewijk XIV bezoekt samen met Colbert ,en zijn broer Philippe, de gobelinsfabriek. Datering: 1667.

Foto: onbekend - fr.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

15. De colonnade van het Louvre door Louis Le Vau, Charles Le Brun en Claude Perrault (1667-1678). Datering: April 2005.

Foto: Beckstet - en.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

Bronnen, noten en/of referenties

Zie ook

Externe links/verwijzingen

Pagina bijgewerkt: 13 juli 2025 - Foto nr. 3 t/m 15.