De Kruiskerk (Duits: Kreuzkirche) is een neogotische kerk in Wieblingen, een Stadtteil van de Baden Württembergse plaats Heidelberg. Het protestantse kerkgebouw werd in de jaren 1904-1906 gebouwd en valt onder monumentenzorg.

Geschiedenis

Voor de bouw van de Kruiskerk gebruikten de protestanten aanvankelijk een oudere kerk, gelegen in het voormalige slotgebied en het huidige park van de Elisabeth-von-Thadden-Schule, als plaats van samenkomst. Deze 15e-eeuwse kerk is gedeeltelijk bewaard gebleven, met alleen het koor, de sacristie en de toren als overblijfselen. Na de Reformatie deed deze oude kerk eerst dienst als simultaankerk, maar werd later exclusief gebruikt door de protestantse gemeenschap.

In de 19e eeuw nam het aantal protestanten aanzienlijk toe. De oude parochiekerk bleek echter niet geschikt om uitgebreid te worden, waardoor er in de jaren 1840 plannen ontstonden voor de bouw van een nieuwe kerk. Vrijheer Van La-Roche-Starkenfels, eigenaar van Slot Wieblingen, stelde een stuk grond van het slotpark beschikbaar voor de nieuwbouw in ruil voor het oude kerkplein. Door langdurige onenigheid tussen de kerkenraad en de overheid, die eigenaar was van de toren, duurde het echter nog maar liefst 60 jaar voordat de bouw daadwerkelijk van start ging.

Het ontwerp voor de Kruiskerk werd gemaakt door Hermann Behaghel, een architect die verantwoordelijk was voor talloze kerkgebouwen in Baden. In Heidelberg ontwierp hij naast de Kruiskerk ook de Johanneskerk in Neuenheim, de Christuskerk in het westelijke deel van de stad en de Vredeskerk in Handschuhsheim.

Beschrijving

De Kruiskerk is een voorbeeld van een protestantse preekkerk met een kruisvormige plattegrond. In drie van de kruisarmen zijn galerijen ingebouwd. Voor de vierde kruisarm koos architect Behaghel ervoor af te wijken van het zogeheten Wiesbadener Programm, een richtlijn die destijds de bouw van ideale protestantse kerken bepaalde en hier een orgelgalerij voorschreef. In plaats daarvan ontwierp Behaghel een polygonale koorruimte met drie ramen. Deze ramen, ontworpen door de Duitse kunstenaar Rudolf Yelin, verbeelden drie belangrijke scènes: de Geboorte, de Kruisiging en de Opstanding.

In plaats van een gewelf beschikt de kerk over een houten plafond dat rijkelijk beschilderd is. Het ooit met kleurrijk rankenwerk gedecoreerde interieur werd tijdens de renovatie in 1992-1993 zorgvuldig hersteld, zodat de pracht van het oorspronkelijke ontwerp herleeft.

Foto-galerie

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Heiliggeistkirche (Heidelberg) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Externe links/verwijzingen 

• Kruiskerk (Heidelberg-Wieblingen) - nl.wikipedia.org
• Category:Kreuzkirche (Wieblingen) - uit Wikimedia Commons

Zie ook

• (de) Website Kreuzgemeinde Wieblingen
• (de) De Kruiskerk op Kirchbau.de

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Kruiskerk_(Heidelberg-Wieblingen) - 25 januari 2023