Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde

De Onze-Lieve-Vrouwekerk van Dendermonde is een katholieke kerk gebouwd in gotische stijl, met enkele vroeggotische elementen. De bouw van de kerk strekte zich uit over een lange periode, van de 13e tot de 15e eeuw. Deze indrukwekkende kerk is gelegen op nummer 1 van het Onze-Lieve-Vrouwkerkplein, tegenover de Kapittelstraat en ten noorden van de Kerkstraat. Rondom de kerk bevindt zich een plein dat vroeger dienstdeed als kerkhof. Dit gebied is nu beplant met lindenbomen, struiken en gras, en herbergt ook een standbeeld van pater Pieter-Jan De Smet.

Geschiedenis

De oudste delen van de huidige kerk markeren de overgang van een 11e-eeuwse romaanse kerk naar de gotische bouwstijl. De oorspronkelijke romaanse kerk werd opgericht door de Heren van Dendermonde, die de kerk verrijkten met relieken van de heiligen Hilduardus en Christiana.[1] Rond 1106 werd een kapittel aan de kerk verbonden, waarmee het religieuze belang ervan verder werd versterkt.

Sinds 1943 is de Onze-Lieve-Vrouwekerk beschermd erfgoed.[2] De belangrijkste bouwdelen van de kerk, in de zogenaamde Scheldegotiek, dateren uit de 14e en 15e eeuw. De achtzijdige toren boven de kruisbeuk, waar het schip en het dwarsschip elkaar kruisen, werd in 1388 voltooid. Tijdens de Beeldenstorm in 1566 werd de kerk geplunderd en werd het interieur volledig vernield.

De huidige gewelven van het schip en de zijbeuken werden in 1653 aangebracht, wat bijdroeg aan de heropbouw van het interieur.

Het Onze-Lieve-Vrouwekoor, dat grenst aan de linkerzijbeuk, dateert uit 1497. Achter het hoofdaltaar bevindt zich de barokke kapel van het Heilig Sacrament, gebouwd tussen 1690 en 1699. Tussen 1975 en 1995 werd de buitenkant van de kerk zorgvuldig gerestaureerd, waardoor het monument zijn historische uitstraling heeft behouden.

Interieur

  • De kerk herbergt een prachtig gebeeldhouwde romaanse doopvont uit de 12e eeuw, afkomstig uit Doornik. Dit bijzondere stuk is waarschijnlijk het enige overblijfsel van de oorspronkelijke romaanse kerk.
  • Het hoofdaltaar, uitgevoerd in vroege barokstijl, is een meesterwerk van de Antwerpse beeldhouwer Hubrecht van den Eynde. Het monumentale portiekaltaar, gemaakt van marmer en albast, is versierd met beelden van de patroonheiligen Hilduardus en Christiana, samen met Christus afgebeeld als Salvator Mundi.

Romaanse doopvont

  • Het barokke doksaal, daterend uit 1663, diende ooit om het hoogkoor af te sluiten. Aan dit indrukwekkende kunstwerk werkten de gerenommeerde kunstenaars Artus Quellinus en Mattheüs van Beveren.
  • De preekstoel, vervaardigd uit eikenhout in 1681, is eveneens een barok meesterwerk van Mattheüs van Beveren. De preekstoel wordt gedragen door twee engelen die een ketter vertrappen, waarbij de ketter een boek vasthoudt.

Daarnaast herbergt de kerk nog vele andere historische kerkmeubelen, zoals 17e-eeuwse biechtstoelen en een fraai bewerkte communiebank uit 1682.

De kerk is ook rijk aan kostbare schilderijen, waaronder een indrukwekkende Christus aan het kruis uit 1629 van de hand van Antoon van Dyck. Dit meesterwerk was oorspronkelijk bestemd voor de Kapucijnenkerk op de Vlasmarkt. Tijdens de Franse Revolutie werd het door de Franse bezetter naar het Louvre in Parijs gebracht. Na de Slag bij Waterloo keerde het schilderij terug naar Dendermonde en kreeg het een ereplaats in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. In 2024 werd bekendgemaakt dat het schilderij momenteel gerestaureerd wordt.[3]

Een van de werken in de Onze-Lieve-Vrouwekerk is De Aanbidding der Herders van Van Dyck. Daarnaast zijn er indrukwekkende kunstwerken zoals de Hemelvaart van Christus en de Marteling van de Heilige Laurentius, beide geschilderd door Gaspar de Crayer. Ook zijn er twee houten panelen van een drieluik uit 1617, gemaakt door David Teniers de Oude. In 2015 werd deze triptiek, waarvan het middenpaneel kort na 1945 verloren ging, opnieuw voltooid met een moderne interpretatie van De Verheerlijking van Jezus op de Taborberg, geschilderd door Gerolf Van de Perre. In totaal herbergt de kerk meer dan 60 schilderijen.

Bij het Sint-Nicolaasaltaar staat een bijzonder beeldje van een jonge bedelaar, dat wordt toegeschreven aan Frans Duquesnoy. Het granieten dienstaltaar, ontworpen door Jos De Decker in 1975, voegt een moderne toets toe aan het interieur.

Daarnaast beschikt de kerk over een prachtige kerkschat met een uitgebreide collectie zilveren voorwerpen, waaronder reliek-houders, monstransen en andere liturgische objecten.

Galerij

1. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Datering: 9 oktober 2010. Foto: Michielverbeek - nl.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

2. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. De aanbidding der herders van Antoon Van Dyck (Vlaamse Meesters in Situ).

Datering: 11 oktober 2020. Foto: PMRMaeyaert - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

3. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Doopvont. Datering: 18 oktober 2020.

Foto: PMRMaeyaert - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

4. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Interieur. Het schip met zicht op het priesterkoor. Datering: 6 mei 2014.

Foto: Ad Meskens - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

5. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Glas-in-loodraam (Gustave Ladon). Datering: 16 december 2020.

Foto: PMRMaeyaert - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

6. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Preekstoel (Mattheüs van Beveren). Datering: 21 oktober 2020.

Foto: PMRMaeyaert - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

7. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Bedelaarsjongen (mogelijk van Frans Duquesnoy). Datering: 10 december 2020.

Foto: PMRMaeyaert - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

8. Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde. Relikwie van edelsmeedkunst ingelegd met saffieren (ca. 1220-1230). Datering: ca. 1500.

Foto: Onbekend - Marie-Lan Nguyen (2006) - nl.wikipedia.org - Licdentiestatus: Publiek domein

Bronnen, noten en/of referenties

  1.  Brochure "Grote Kerk Dendermonde - Collegiale Onze-Lieve-Vrouwekerk", zonder datum
  2.  De Onze-Lieve-Vrouwekerk op de Inventaris Onroerend Erfgoed
  3.  TV Oost
  4.  Vlaamse Meesters in situ

Externe links/verwijzingen

Zie ook

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Onze-Lieve-Vrouwekerk_(Dendermonde) - 4 mei 2025

Pagina toegevoegd: 8 novembert 2025 - Algemene informatie Onze-Lieve-Vrouwekerk Dendermonde + Foto nr. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8