Katharinaklooster Sinaï - Egypte

Het Katharinaklooster, Sinaï-klooster of Sint-Catharinaklooster (Grieks: Μονὴ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, Moní tís Agías Aikaterínis, Arabisch: دير القدّيسة كاترين, dir alqddyst katrin). Officieel: Heilig Autonoom koninklijk klooster van Sint-Katherine van de Heilige en door God be-treden berg Sinaï (Grieks: Ιερά Αυτόνομος Βασιλική Μονή Αγίας Αικατερίνης του Αγίου και Θεοβαδίστου Όρους Σινά, Ierá Aftónomos Vasilikí Moní Agías Aikaterínis tou Agíou kai Theovadístou Órous Siná) op het schiereiland Sinaï in Egypte, is een van de oudste en beroemd-ste kloosters ter wereld. Het is vernoemd naar de heilige Catharina van Alexandrië.

Geschiedenis

Op de plek waarvan vanaf de 3e eeuw werd aangenomen dat daar zich ooit het Bijbelse brandend braambos bevond, van waaruit God tot Mozes sprak, liet keizerin Helena in 337 een kapel oprichten. In de 6e eeuw voegde de Byzantijnse keizer Justinianus I een versterkt klooster toe, met hoge muren om de monniken en pelgrims tegen overvallen te beschermen. Sinds de Middeleeuwen is St. Catharina de patrones van het klooster. Catharina werd in de 4e eeuw vanwege haar christelijke geloof gedood. Volgens de legende werd haar lichaam door engelen weggevoerd. Haar stoffelijke resten werden 6 eeuwen later gevonden door monniken boven op de Katharinaberg.

De oudste vermelding van monastieke leven op de plek van het huidige klooster is van de non Egeria die erover schreef in een reis-verslag opgesteld tussen 381 en 384. Samen met het klooster van Sint-Antonius is het 's werelds oudste nog gebruikte klooster.

In het jaar 2000 bezocht paus Johannes Paulus II dit klooster.

Sinds 2002 staat het Sint-Catharinagebied en daarmee ook het Katharinaklooster op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

Het klooster vormt samen met het gebied eromheen de Autonome Orthodoxe Kerk van de Berg Sinaï die jurisdictioneel valt onder het Grieks-orthodox patriarchaat van Jeruzalem. Het klooster wordt door Griekse monniken bewoond. Het hoofd van deze Kerk en de hegoumen van het klooster is aartsbisschop Damianos I, die meestal in Caïro verblijft.

Ligging

Het klooster ligt in het hartje van de zuidelijke Sinaïwoestijn, niet ver van het dorpje Milga, aan de voet van de twee hoogste bergen van Egypte: de Sinaïberg (ook wel Mozesberg genoemd) en de Katharinaberg. Het klooster is strategisch gelegen op het pad naar de top van deze Mozesberg waar volgens het (Bijbel)verhaal Mozes van God zijn wetten (de Tien geboden) heeft ontvangen. Door het klooster op deze strategische plek te bouwen, claimde Justinianus I deze plek voor het christendom ten nadele van het jodendom.

In en om het klooster

De ingang van het klooster en de muren in het zuiden en westen zijn nog oorspronkelijk, de andere muren zijn na een aardbeving in de 14e eeuw herbouwd. Het klooster wordt gedomineerd door de Kerk van de Transfiguratie, ook wel St. Catharinakerk genoemd. De heiligste plaats van het klooster is de Kapel van het Brandende Braambos, recht achter het koor van de kerk (basiliek). De struik die hier nog te zien is is volgens de legende een stek van het Bijbelse braambos. De begraafplaats ligt in de boomgaard. Na verloop van tijd worden graven geruimd en de beenderen en schedels overgebracht naar het knekelhuis, dat is gevestigd in de kapel van Sint- Triphonius. De markante klokkentoren dateert uit 1871. De negen klokken hiervan zijn een gift van tsaar Alexander II.

Op het kloosterterrein bevindt zich ook een fatimidische moskee[1] die in 1106 werd opgericht om het klooster tegen moslims te be-schermen. De moskee wordt echter niet gebruikt; de mihrab is namelijk niet naar Mekka gericht.

Tot de schatten van het klooster behoren handschriften en iconen uit de vroege geschiedenis van het christendom. De bibliotheek omvatte zo'n 3000 handschriften in het Grieks, Arabisch, Oudsyrisch, Georgisch, Koptisch en Slavisch. Het meest waardevolle hand-schrift, dat in het Katharinaklooster werd gevonden, is de Codex Sinaiticus, een bijbel uit de 4e eeuw. Vandaag bevindt zich een groot deel hiervan in het British Library in Londen. Wel bewaart het Sint-Catharinaklooster nog de Codex Syriaticus, een handschrift uit de 5e eeuw.

Iconen

Het klooster heeft een uitzonderlijk mooie collectie iconen, waarvan sommige dateren uit de 6e en 7e eeuw. Deze oudste iconen zijn ondanks de iconoclastische periode bewaard gebleven. Sommige zijn uitgevoerd in encaustiek of wastechniek (niet in tempera) en doen denken aan Fajoem-portretten. Een voorbeeld is de Christus-icoon, die op de eerste foto hieronder wordt weergegeven.

1. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Datering: 15 oktober 2008. Foto: Joonas Plaan - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 2.0

2. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. De belangrijkste kerktoren van het Sint-Catharinaklooster aan de voet van de berg Sinaï in Egypte. Direct erachter staat een minaret, de toren van een moslimmoskee, een merkwaardig kenmerk voor een christelijk klooster. De moskee met minaret werd gebouwd in de 11e eeuw nadat de kalief al-Hakim dreigde het klooster te vernietigen. De moskee is echter nooit gebruikt, omdat deze niet correct op Mekka is gericht. Ook is de minaret niet zo hoog gebouwd als de kerktoren.

Datering: 27 oktober 2007. Foto: Florian Prischl - nl. wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

3. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Het brandende braambo. Een Rubus sanctus-struik in het Sint-Catharinaklooster aan de voet van de berg Sinaï, Egypte. Van deze specifieke struik wordt traditioneel aangenomen dat het dezelfde struik is waardoor God (JHWH) zichzelf aan Mozes openbaarde, zoals beschreven in Exodus 2,23-4,18. Ook zijn enkele delen van het klooster zichtbaar.

Datering: 27 oktober 2007. Foto: Florian Prischl - nl. wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

4. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Icoon van Catharina van Alexandrië. Datering: 18 maart 2010. Foto: Orthodox33 - nl.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein

5. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Panoramafoto. Datering: 2 april 2011. Foto: Egghead06 - nl.wikipedia.org

Licentiestatus: CC0

6. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Het klooster gezien vanuit het oosten, de kerk nog zonder klokkentoren. Datering: 1862.

Foto: Francis Frith (1822 - 1898) (1822 - 1898) - de.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

7. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Een soldaat en een monnik. Op de achtergrond de gebeeldhouwde cipressenhouten deur naar de naos van de Theotokoskerk, 6e eeuw. Datering: 1967. Foto: Bôrîs Karmî - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 4.0

8. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Het grondplan van het klooster. Datering: 25 maart 2024. Bron: Karte: NordNordWest - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0 de

9. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Entree met portiek, ommuurd hoofdportaal. Datering: November 1956. Foto: Beno Rothenberg /Meitar Collection / Nationale Bibliotheek van Israël / The Pritzker Family National Photography Collection - de.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY 4.0

10. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Oostgevel met apsisvensters, Dornbuschkapel. Datering: 26 oktober 1971.

Foto: Dan Hadani collection / Nationale Bibliotheek van Israël / The Pritzker Family National Photography Collection - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 4.0

11. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Zicht op het kerkdak en klokkentoren. Datering: November 1956.

Foto: Beno Rothenberg /Meitar Collection / Nationale Bibliotheek van Israël / The Pritzker Family National Photography Collection - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY 4.0

12. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. De klokkentoren. Datering: 9 oktober 2009. Foto: someone10x - commons.wikimedia.org 

Licentiestatus: CC BY 2.0

13. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. De klokkentoren. Datering: 22 augustus 2009. Foto: youssef_alam - commons.wikimedia.org

Licentiestatus: CC BY 3.0

14. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Modena-triptiek (drieluik). Aanbidding door de Wijzen, De doop van Jezus. Datering; 1568.

Bron: El Greco (1541–1614) - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

15. Katharinaklooster Sinaï - Egypte. Het apsismozaïek van de Transfiguratiescène uit het Sint-Catharinaklooster op de Sinaï.

Datering: 26 september 2017. Foto: Ravit Linn, Yotam Tepper, Guy Bar-Oz (2017) Zichtbare geïnduceerde luminescentie onthult onzichtbare stralen die van Christus schijnen in de vroegchristelijke muurschildering van de Transfiguratie in Shivta. PLoS ONE 12(9): e0185149 - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC0 1.0

Literatuur

  • Claudia Rapp Giulia Rossetto, Jana Grusková en Grigory Kessel, New Light on Old Manuscripts. The Sinai Palimpsests and Other Advances in Palimpsest Studies, 2023. DOI:10.1553/978OEAW91575
  • Corinna Rossi, I tesori del monastero di Santa Caterina, 2006. ISBN 8854002380
  • Helen C. Evans, Trésors du Monastère de Sainte-Catherine, Mont Sinai, Égypte, 2004. ISBN 2884430857
  • Mursi El Saad Din, Sinai. The Site & the History, 1998, p. 80-110. ISBN 0814722032
  • Oriana Baddeley en Earleen Brunner, The Monastery of St Catherine, 1996. ISBN 9780952806301
  • James Hamilton Charlesworth, The New Discoveries in St. Catherine's Monastery, 1981. ISBN 0897574036
  • John Galey, Sinai and the Monastery of St. Catherine, 1980. ISBN 0385171102
  • The Monastery of Saint Catherine at Mount Sinai, Princeton University Press, 3 dln., 1973-1990
    • Vol. I: George Forsyth en Kurt Weitzmann, The Church and Fortress of Justinian, 1973. ISBN 0472330004
    • Vol. II: Kurt Weitzmann, The Icons. From the Sixth to the Tenth Century, 1976. ISBN 0691035431

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Externe links/verwijzingen

Zie ook

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Katharinaklooster - 4 juni 2025

Pagina bijgewerkt: 12 augustus 2025 - Foto nr. 

Maak jouw eigen website met JouwWeb