Oude St. Pietersbasiliek - Rome

De Oude Sint-Pietersbasiliek[1] was een basilica in Vaticaanstad die op de plek stond waar nu de Sint-Pietersbasiliek staat. Het bouw-werk werd in het begin van de vierde eeuw gebouwd door keizer Constantijn de Grote.

Geschiedenis

Op de plek stond sinds de 2e eeuw de tombe van Petrus, die hoorde bij de Vaticaanse necropolis. Nadat keizer Constantijn het chris-tendom had gelegaliseerd, liet hij verschillende kerken bouwen in het Romeinse Rijk. Een daarvan was de Oude Sint-Pieter.

Het gebouw dat hij liet neerzetten had een typische basilicavorm.[2] Basilica's werden sinds de 2e eeuw v.Chr. gebouwd en hadden meestal een seculiere betekenis als rechts- of bestuurscentrum.

Door de Rooms-Katholieke Kerk werd de Oude Sint-Pieter tot basilica maior benoemd, samen met drie andere kerken in Rome.

In de vijftiende eeuw was de kerk echter vervallen en werden pogingen gedaan om de kerk te restaureren. In de zestiende eeuw werd de kerk gesloopt en vervangen door de huidige Sint-Pietersbasiliek.

Ontwerp

Het gebouw bestond uit een middenschip met aan beide zijden twee zijbeuken. Zij werden van elkaar gescheiden door vier rijen van 21 marmeren zuilen. De zuilen werden hergebruikt uit eerdere, niet-christelijke gebouwen. Dit gebruik werd spoliatie genoemd. Het gebouw was meer dan honderd meter lang.

Plundering

In 846 kwamen Saracenen (islamitische piraten) bij Ostia aan land en trokken op naar Rome. Zij plunderden de Sint-Pietersbasiliek en brachten grote schade aan het gebouw toe. Het graf van Sint-Pieter werd geschonden en de gouden deuren werden geroofd.

1. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Impressie zoals de Oude Sint-Pietersbasiliek er vermoedelijk heeft uitgezien. Tekening en grafische reconstructie van de Constantijnse basiliek boven het graf van Sint-Pieter in Rome. De afbeelding toont, volgens het onderschrift, het gebouw in 1450. Rechts op de achtergrond is echter de Sixtijnse Kapel te zien, waarvan de bouw in 1475 begon en in 1483 werd voltooid. Aangezien de eerste steen voor de nieuwe Sint-Pieterskathedraal in 1506 werd gelegd, toont de tekening de staat tussen 1483 en 1506. Tekening van H.W. Brewer, 1891.

Bron: H.W. Brewer (1836 – 1903)[1] - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

2. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Plattegrond van de oude Sint-Pieter, met atrium (binnenplaats), narthex (vestibule), middenschip met dubbele zijbeuken, een bema voor de geestelijkheid die doorloopt in een transept en een exedra of halfronde apsis. LET OP! Het aantal kolommen is onjuist! Datering: 17 januari 2006.

Bron: Locutus Borg modified to English language by User:Amandajm - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

3. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Doorsnede door de Oude Sint-Pietersbasiliek. Fresco van het oude uiterlijk van de Constantijnse Basiliek van Sint-Pieter in de 4e eeuw. Datering: Onbekend Afbeelding: Onbekend - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

4. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Gravures van de (oude) Sint-Pietersbasiliek in Rome. Datering: 1693.

Afbeelding: De sacris aedificiis a Constantino Magno constructis: synopsis historica, pag. 34, Tab. IX - Auteur: Giovanni Ciampini

commons.wikimedia.org - Licentiestatus: publiek domein

5. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Reconstructie van de oude Vaticaanse basiliek van Sint-Pieter in Rome (de obelisk staat links)
Datering: 13 april 2020. Afbeelding: Debole - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

6. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Oude Sint-Pietersbasiliek, Rome, omstreeks het jaar 1450 gerestaureerd door oude autoriteiten. Getekend in 1891 door Henry William Brewer. Datering: 1891. Afbeelding: Henry William Brewer (1836-1903) - commonbs.wikimedia.org Licentiestatus: Publiek domein

7. Oude St. Pietersbasiliek - Rome. Het koor van de oude Sint Pietersbasiliek (326): De graven van Sint Petrus en Sint Paulus.

Bron: Kirschbaum, E. - commons.wikimedia.org Licentiestatus: Free Art-licentie.

Noten

  1.  Deze naam wordt sinds de bouw van de nieuwe Sint-Pietersbasiliek gebruikt om beide gebouwen van elkaar te onderscheiden (S. Boorsch, The Building of the Vatican: The Papacy and Architecture, in The Metropolitan Museum of Art Bulletin 40 (1982), pp. 4-8.).
  2.  L. Gonin, St. Peter's Basilica, Vatican City, in M.G. Sobocinski (ed.), Detroit and Rome: Building on the Past, Dearborn, 2005, p. 77.

Zie ook

Externe links/verwijzingen

Pagina bijgewerkt: 18augustus 2025