Dom van Worms (Dom St. Peter) / Romaanse architectuur Duitsland - Foto-overzicht / Romaanse architectuur

Dom van Worms (Dom St. Peter)

De Dom van Worms (Dom St. Peter) is een romaanse pijlerbasiliek die grotendeels tussen 1130 en 1181 werd opgetrokken. Het is de voornaamste kerk van Worms en de kleinste van de drie Rijnlandse keizerlijke domkerken (Kaiserdome).

De dom van Worms is steiler en slanker van opzet dan de beide andere, die van Spiers en die van Mainz. De zandstenen kerk heeft zowel een oostelijk als een westelijk koor, die elk door twee ronde traptorens geflankeerd worden, een achtkante vieringtoren en een eveneens achtkante toren boven het westkoor.

De dom kent verschillende voorgangers. De Wormser bisschop Burchard begon na het jaar 1000 met de bouw van een geheel nieuwe kerk, die in 1018 werd ingewijd in aanwezigheid van de keizer, maar al spoedig grotendeels instortte. De herbouw vond vanaf 1130 plaats onder bisschop Burchard II en diens opvolger Konrad II, waarbij de oostkant het eerst gereed kwam. In 1181 werd de kerk opnieuw ingewijd, nog voor de voltooiing van het 13de-eeuwse westelijke koor. In de wederom achthoekige apsis bevinden zich ver-schillende roosvensters.

Omstreeks 1300 kreeg de dom zijn gotische zuidportaal. Uit dezelfde periode dateert ook de Nicolaaskapel.

Tijdens de Negenjarige Oorlog brandde de dom geheel uit. Aan de restauratie, die vanaf 1698 plaatsvond, zijn de barokke interieur-elementen te danken, waaronder het hoogaltaar van Balthasar Neumann.

De dom verloor in 1801 zijn status als bisschoppelijke kerk en is thans een parochiekerk. In 1925 kreeg de dom de titel van basilica minor.

1. Dom van Worms: zicht vanuit het noordoosten. Datering: 28 mei 2005. Foto: Heidas - nl.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

2. Dom van Worms: De westelijke koorfaçade. Datering: 13 augustus 2010.

Foto: Francesc Vernet López - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

3. Dom van Worms: Zuidzijde met gotische Sint-Nicolaaskapel; Zuidwestelijke toren geheel romaans, bovenste verdiepingen van de oostelijke torens met gotische ramen. Datering: 16 maart 2013. Foto: Ato 01 - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

4. Dom van Worms: Veelhoekig westkoor met vier rozetten en tussen de hoek- of flanktorens een koortoren. Datering: 17 april 2011.

Foto: AndreasThum - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

5. Dom van Worms, vanuit het zuidwesten. Datering: Voor 1901. Foto: Onbekend (Uploader=Kuebi) - de.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

6. Dom van Worms: Noordportaal onder het keizerlijk beeldhouwwerk van Gustav Nonnenmacher (1981).

Datering: 30 december 2016. Foto: Friedrich Haag - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

Extra informatie

Dit is een foto van een architectonisch monument. Het is onderdeel van de lijst van culturele monumenten van Worms. Benaming: Katholieke Sint-Pietersdom Worms, Keizersportaal, beeldhouwwerk 1981 van Gustav Nonnenmacher, tekst uit Nibelungenlied Bouwtijd: 1130 tot 1181 Beschrijving van de gehele kathedraal: Laat-romaanse dubbelkorige driebeukige basiliek met transept, vieringtoren en vier hoektorens, kapel- en sacristiegebouwen. Oostkoor, transept en schip op de funderingsmuren van de laat-ottonische Burchard-koepel, begonnen in 1005, en het metselwerk van de westtorens. Oostelijke delen 1130-45, schiptravee twee tot vijf voltooid in 1160-70, westkoor rond 1200. Laat-gotische Nikolauskapelle, circa 1280-1315. Gotisch zuidportaal, kort na 1300. Annen- en Georgskapelle, kort na 1300. Laatgotische kapel van het Heilige Kruis of Zilverkamer, eind 13e eeuw. Laatgotische Aegidia of Mariakapel, tweede helft 15e eeuw. Zuidelijk kloosterportaal (Schloßgasse 6), laatromaans trapportaal, eind 12e eeuw. Huishoudelijke apparatuur Ten zuiden van de kathedraal resten van een piscina in vroegchristelijke-vroegmiddeleeuwse traditie. Voor het westelijke koor 'Siegfriedstein', kalksteenblok. Spolia in de tuin (voormalige kloostergang): Romaanse bouwsculptuur. In de omheiningsmuur bij de Platz der Partnerschaft zandsteenreliëfs, nazipropaganda van 1935. Plaats: Gemeente Worms, Rijnland-Palts, Duitsland Locatie: Domplatz Huisnummer: 1

6. Dom van Worms: Kapitelen linker hoofdband van het noordportaal. Datering: 27 december 2019.

Foto: Akiramifune - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

7. Dom van Worms: Kapitelen rechter hoofdband van het noordportaal. Datering: 27 december 2019.

Foto: Akiramifune - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

8. Dom van Worms: Plattegrond - zonder zijkapellen. Datering: 1854. Bron: Moller et al. - Moller, Georg ; Gladbach, Ernst ; Hessemer, Friedrich Maximilian: Denkmäler der deutschen Baukunst, p. 33. Frankfurt: Baer, 1852-1854. 4., verschönerte, verb. und wohlfeilere Aufl. ETH-Bibliothek Zürich, Rar 9997 GF. Persistent Identifier doi:10.3931/e-rara-4613. - de.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein

9. Dom van Worms: Middenschip naar het oosten. Datering: 9 september 2019.

Foto: Hammondtravels - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

10. Dom van Worms: Westerse viering en westkoor. Datering: 25 juni 2007. Foto: Sabinolembo - de.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein

10. Dom van Worms: Rechter zijbeuk. Datering: 14 juli 2017. Foto: José Luiz Bernardes Ribeiro - de.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

12. Dom van Worms: Nicolaaskapel vanuit het zuidwesten. Datering: 14 december 2007. Foto: Mattana - de.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein

13. Dom van Worms: Nicolaaskapel en zuidportaal. Datering: 14 juli 2017. Foto: José Luiz Bernardes Ribeiro - de.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

14. Dom van Worms: Hoofdorgel - Zwaluwnestorgel van Klais. Datering: 13 augustus 2012.

Foto: Wikiwal - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

15. Dom van Worms: Klokken met linksonder Petrus en Paulus (2218 kg), rechtsonder Maria (1114 kg), rechtsboven Broeder Konrad (allemaal uit het jaar 1949). Datering: 12 september 2015. Foto: Norbert Rau - de.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0