Kerk van Den Andel


De kerk van Den Andel is een oorspronkelijk romano-gotische kerk in het Groningse dorp Den Andel in de gemeente Het Hogeland.

Beschrijving

De kerk dateert uit de dertiende eeuw.[1]De losstaande toren van de kerk dateert uit de veertiende eeuw. Deze toren heeft een afge-knot tentdak en een later geplaatste dakruiter uit 1989. De klokken in de toren dateren uit 1653, vervaardigd door Jurjen Baltha-sar te Leeuwarden, en 1947. In 1989 werd vanwege verval van de kerk een sloopvergunning aangevraagd welke werd geweigerd. In 2008 werd de kerk overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken.

Exterieur

Het is een eenbeukige zaalkerk in romano-gotische stijl met een rechtgesloten koor. De spitsboogvensters hebben in een latere periode de rondboogvensters vervangen. In de westgevel zit een classicistisch poortje uit 1710 met een omlijst boogveld.

Interieur

Nadat de aanvraag tot sloop werd afgewezen werd overgegaan tot restauratie in 1991. Hierbij werden oude middeleeuwse gewelf-schilderingen ontdekt. Het betreft onder andere een riddergevecht en een gevecht tussen een panter en een draak. De kerk is in het bezit van een laat Romaans meloengewelf, maar dan zonder de ribben. Dit gewelf wordt gedragen door transversaalbogen en muraalbogen. De wandpijlers die het geheel droegen zijn weggehaald en vervangen door trekbalken. Aan de noordoostzijde in het koor bevindt zich een zogenaamde sacramentsnis voor het bewaren van de geconsacreerde hostie.

Orgel

Het eenklaviersorgel werd in 1879 door de gebroeders Van Oeckelen gebouwd.[2] Het orgel is in het bezit van een aangehangen pedaal en heeft de volgende dispositie:

  • Bourdon 16 B/D
  • Prestant 8
  • Violoncel 8 (c0)
  • Gedakt 8
  • Viola di Gamba 8
  • Octaaf 4
  • Fluit 4
  • Woudfluit 2
  • Trompet 8
  • Manuaalomvang: C-f3
  • Pedaalomvang: C-a0

1. Kerk van Den Andel + losstaande toren. Datering: 15 april 2011.

Foto: Willemjans - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0


2. Kerk van Den Andel + losstaande toren. Datering: 17 juni 2013.

Foto: Gouwenaar - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC0


3. Kerk van Den Andel. Interieur. Zicht naar het oosten. Datering: 20 april 2019.

Foto: Hardscarf - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


4. Kerk van Den Andel. Interieur gezien vanaf de kansel. Datering: 24 augustus 2021.

Foto: Hardscarf - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


5. Kerk van Den Andel. Interieur. De kansel. Datering: 19 april 2019.

Foto: Hardscarf - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0


6. Kerk van Den Andel. Interieur, aanzicht orgel, orgelnummer 318. Datering: 2006.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


6. Kerk van Den Andel. Interieur, aanzicht orgel, orgelnummer 318. Datering: 20 april 2019.

Foto: Hardscarf - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


7. Kerk van Den Andel. Exterieur noordgevel, detail scheurvorming. Datering: 27 augustus 1990.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


8. Kerk van Den Andel. Exterieur noordoostgevel met links de losstaande toren. Datering: 18 januari 1993.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


9. Kerk van Den Andel. Exterieur: Zuidgevel. De tuinmannen (-vrouwen) hebben even pauze. Datering: 27 augustus 1990.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


10. Kerk van Den Andel. De toren. Datering: Mei 1969.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


11. Kerk van Den Andel. Kerk vanuit het westen. Datering: Mei 1991.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0


Literatuur

Bronnen, noten en/of referenties

Bron

Verwijzingen

  1.  Harm Plas & Wim Plas (2008). Religieus erfgoed in Groningen. Profiel, p. 54-56.
  2.  Karstkarel noemt echter 1902 als bouwjaar van het orgel (in Alle Middeleeuwse kerken, van Harlingen tot Wilhelmshaven, blz. 357, tweede druk, 2008). Andere bronnen vermelden echter 1879 als bouwjaar. Omdat Petrus van Oeckelen in 1878 is overleden worden hier zijn zoons Cornelis Aldegundis en Antonius bedoeld.

Zie ook

Externe links/verwijzingen


Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Kerk_van_Den_Andel - 23 februari 2024


Pagina bijgewerkt: 11 september 2025 - Algemene informatie over Kerk van Den  Andel