Romaanse architectuur - Midden-Nederland - Foto-overzicht
De belangrijkste centra van Romaanse architectuur in Nederland bevinden zich in Maastricht (met de Sint-Servaasbasiliek en de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek), Utrecht (Pieterskerk en Janskerk), en ook in de Nederlandse provincies Friesland en Groningen, hoewel daar het karakter van de dorpskerken beter bewaard is gebleven, bijvoorbeeld in de vorm van kleine, eenbeukige zaalkerkjes zoals de Sint-Catharinakapel in Lemiers. Ook de Valkhofkapel in Nijmegen en de Munsterkerk in Roermond zijn voorbeelden van aanzienlijke romaanse bouwwerken, soms beïnvloed door keizerlijke of adellijke macht.
Bekende voorbeelden in Midden Nederland:
- Utrecht: De Pieterskerk en Janskerk, en de crypte van de Lebuïnuskerk in Deventer.
- Nijmegen: De Valkhofkapel, een voorbeeld van kerken die de wereldlijke macht moesten weerspiegelen.
- Deventer: De Proosdij, het oudste bewaard gebleven stenen woonhuis met zichtbare resten van Romaanse raambogen.
- Sint-Plechelmusbasiliek Oldenzaal
- Grote Kerk of Sint-Stevenskerk Nijmegen
-
Algemene kenmerken van Romaanse architectuur:
Dikke muren:
- Deze waren noodzakelijk om het gewicht van de stenen gewelven te dragen, die een groot deel van het dak vormden.
Kleine ramen en deuren:
- Dit kwam doordat de dragende muren verzwakten als ze met ramen werden onderbroken.
Ronde bogen:
- Deze zijn kenmerkend voor de Romaanse stijl en worden daarom ook wel rondboogstijl genoemd.
Soepel gebruik van baksteen en natuursteen:
- Dit was een vooruitgang ten opzichte van de houten daken en leemhuizen uit eerdere perioden.
Van Romaans naar Gotiek:
- De periode 950-1250 was de bloeitijd van de Romaanse bouwstijl. De overgang naar de Gotiek kenmerkte zich door het gebruik van spitsbogen, wat leidde tot een stijl die wel romano-gotiek wordt genoemd.
Sint Plechelmusbasiliek: noord-oost zijde.
Datering: September 1967.
Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - commons.wikimedia.org Licentiestatus: CC BY-SA 4.0
De crypte in de Lebuinuskerk te Deventer is gebouwd rond het jaar 1040. Het maakte deel uit van de Romaanse basiliek. De romaanse bouwstijl met de dikke muren en de ronde bogen is duidelijk te herkennen. Het latijnse woord crypta betekent 'het verborgene'.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pagina bijgewerkt: 10 september 2025
Maak jouw eigen website met JouwWeb