Caroluskapel Roermond / Flamboyante gotiek Nederland - Foto's / Flamboyante gotiek

Caroluskapel Roermond

De Caroluskapel is de kapel van het voormalige Kartuizerklooster Bethlehem te Roermond, gelegen aan Swalmerstraat 100. In deze kapel wordt de schedel van Dionysius de Karthuizer bewaard als reliek.

Geschiedenis

De eerste kloosterkapel, gewijd aan Maria van Bethlehem, was van 1398. In de 15e eeuw bouwde men er een sacristie aan vast, maar tijdens de Stadsbrand van Roermond (1554) werd deze kapel verwoest.

De kapel werd herbouwd in laatgotische stijl. Aan de westzijde van het schip werd in 1556 een kapittelzaal met stergewelf toe-gevoegd. Omstreeks 1600 werd een achtkante traptoren toegevoegd. Er vonden beschadigingen plaats, zoals het instorten van de gewelven, en deze werden weer hersteld, waarbij rondboogvensters in plaats van de gotische spitsboogvensters werden aangebracht. Vanaf 1748 werd het complex ingrijpend verbouwd. Ten westen van de kapittelzaal kwam een refter met stucplafond in régencestijl. In 1759 werd de kapel ingrijpend verbouwd in Lodewijk XV-stijl. Er kwam een rijk gestuct plafond met rococo-motieven.

Gebouw en inventaris

Het betreft een langgerekt eenbeukig gebouw met driezijdig gesloten koor en dakruiter.

De kapel bezit een Robustelly-orgel van 1762, gebouwd voor de kerk van Eupen. De orgelkas is van een ander orgel. In de muren worden de relieken van de Martelaren van Roermond bewaard. De kruiswegstaties zijn van Frans Nicolas, de glas-in-loodramen in het koor zijn van Joep Nicolas, en er zijn vele andere werken uit de 19e-eeuwse Roermondse kunstateliers.

De Norbertinessen, die de kapel korte tijd (1783-1797) hebben gebruikt, brachten een biechtstoel in régencestijl. De broederkapel bezit een 16e-eeuwse wandschildering, voorstellende het Laatste Oordeel.

Van 1841 tot en met 1972 maakt de Caroluskapel deel uit van het gebouwencomplex van het Groot Seminarie van het Bisdom Roer-mond. Eind jaren zestig en in de jaren zeventig vonden in de kapel de diensten plaats van de Jonge Kerk Roermond, een progressieve katholieke geloofsgemeenschap, thans werkend in de Ursulakapel. In 1986 werd de kapel onder auspiciën van de Rijksgebouwen-dienst gerestaureerd.

Geraadpleegde bron: nl.wikipedia.org/wiki/Caroluskapel - 11 juni 2023.

1. Caroluskapel Roermond. Voormalig Karthuizer Klooster (Groot Seminarium). Kapel vanui het noord-westen.

Datering: 1 september 1964. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

2. Caroluskapel Roermond. Interieur. Overzicht naar het oosten. Datering: 14 augustus 1986.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

3. Caroluskapel Roermond. Interieur. Het orgel (Louvigny, 1850). Datering: 1986.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

Toelichting betreffende het orgel in de Caroluskapel Roermond

Aangenomen wordt, dat zich aanvankelijk in deze kloosterkerk geen orgel bevond; de orderegel van de Karthuizers liet zulks n.l. niet toe; toen in 1786 de Norbertinessen van Sint Gerlach (Valkenburg aan de Geul) er tijdelijk onderdak vonden, plaatsten zij er hun eigen orgel uit 1784, dat zij nadien ook weer mee terugnamen naar Houthem; in 1852 plaatste Louvigny (Roermond) er een orgel waarbij gebruik werd gemaakt van een oudere kas (le Picard 1740?) en enig oud pijpwerk; het orgel is nadien meerma-len gewijzigd (Gebr.Müller – 1878; Vermeulen – 1888; Gebr.Franssen – 1900; Pereboom – 1927); door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen) werd het in 1953 grotendeels vernieuwd en uitgebreid; idem in 1993 (met gebruikmaking van pijpwerk van het in 1762 door Robustelly (Luik, B) voor de kerk van Eupen (B) gebouwde orgel.

In 2006 voltooide Verschueren Orgelbouw de restauratie van dit orgel, waarbij aansluiting werd gezocht bij de (vermoedelijke) oorspronkelijke opzet (ten dele met gebruikmaking van oude materialen van het betreffende orgel dan wel van elders).

Bron: Caroluskapel - kerkgebouwenp-in-limburg.nl

4. Caroluskapel Roermond. Interieur. Zijmuur in de Caroluskapel te Roermond met een van de beeldnissen (Mattheus) en twee van de kruiswegstaties (deels). De beelden werden veelal vervaardigd in het atelier van Cuypers & Stolzenberg te Roermond.

Datering: 11 september 2021. Foto: Mark de Nijs - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC0

5. Caroluskapel Roermond. De Broederkapel evenwijdig aan de grote kapel, gebruikt door de kartuizer broeders.(Caroluskapel te Roermond). De triptiek achter in de kapel is van de Roermondse schilder A.Windhausen (uit 1932).

Datering: 11 september 2021. Foto: Mark de Nijs - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC0

6. Caroluskapel Roermond. VBoormalig Groot Seminarie: kloostergang met kapel. Datering: September 1965.