Martinikerk Bolsward / Gotische architectuur Nederland - Foto-overzicht

Martinikerk Bolsward

De Martinikerk in Bolsward, gelegen in de provincie Friesland, is een prachtig gotisch kerkgebouw van de Hervormde Gemeente.

Oorspronkelijk gebouwd als rooms-katholieke kerk, was de Martinikerk in de middeleeuwen een decanaatskerk in Westergo. In de 15e eeuw werd de kerk vernieuwd en uitgebreid (1446-1466), terwijl de toren al eerder in diezelfde eeuw werd gebouwd. In 1459 werd de kerk ingewijd door David van Bourgondië, toenmalige bisschop van Utrecht. Door de relatief lage lichtbeuken wordt het gebouw aangeduid als een pseudobasiliek.

In de noordbeuk van de kerk zijn nog schilderingen uit de tweede helft van de 15e eeuw te bewonderen. Deze bestaan uit diverse Bijbelse taferelen, zoals de geboorte van Christus (zie afbeelding). De kerk beschikt ook over koorbanken, waarvan sommige afkomstig zijn uit de Broerekerk en andere uit de Martinikerk zelf. De banken zijn rijk versierd met gotisch snijwerk, vervaardigd door beeldsnijder Rommert. Een opvallend detail is een afbeelding van de duivel aan de zijkant van een van de banken, die verbonden is met een volksverhaal.

De preekstoel is eveneens rijkelijk versierd met beeldsnijwerk. De vier panelen verbeelden de vier jaargetijden en de preekstoel, gemaakt in 1662, wordt gedragen door twee adelaars en een engel. De doopvont is niet oorspronkelijk afkomstig uit de Martinikerk, maar uit Kuinre. Daarnaast dateert de vroedschapsbank uit 1722. Onder de grafzerken zijn enkele bijzondere exemplaren te vinden, zoals een portretzerk uit 1620, gemaakt door Hans Schuuneman, en renaissancezerken van Benedictis Gerbrandtsz.[1] Sommige zerken komen uit de Eilandskerk in Amsterdam, die in 1950 werd gesloopt. Twee glas-in-loodramen van Louis Boermeester herinneren aan de Tweede Wereldoorlog.

Het indrukwekkende hoofdorgel, gebouwd door orgelbouwer Albertus Antoni Hinsz, beschikt over drie manualen, een vrij pedaal, 42 registers en 3186 pijpen. De opdracht voor dit orgel werd in 1776 verstrekt door burgemeester Nicolaas Elgersma, en het werd in 1781 in gebruik genomen. Het orgel is door de jaren heen diverse keren uitgebreid en gerenoveerd, onder andere in 1861 door Lambertus van Dam II en in 1918 door Bakker & Timmenga. Restauraties volgden in 1955, 2002 en 2016 door de firma Flentrop. Tussen 1962 en 1992 vond hier jaarlijks het Nationaal Orgelimprovisatieconcours Bolsward plaats.

Het koororgel, gebouwd door H.J. Vierdag in 1964, heeft één manuaal, zeven registers en een aangehangen pedaal.

De toren van de Martinikerk is voorzien van vier luidklokken, elk met een unieke toewijding: een klok voor mannen (1937), vrouwen (1533), jongens (1964) en meisjes (1955).[2]

1. Martinikerk Bolsward. Westwerk - aanzicht toren. Datering: 3 mei 2014. Foto: Wutsje - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 3.0

2. Martinikerk Bolsward. Noordzijde. Datering: 14 juli 2010. Foto: Gouwenaar - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

3. Martinikerk Bolsward. Interieur Martinikerk (met Hinsz-orgel). Datering: 14 juli 2010.

Foto: Gouwenaar - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

4. Martinikerk Bolsward. Interieur - Het middenschip richting koor. Datering: 14 juli 2010.

Foto: Gouwenaar - nl.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

5. Martinikerk Bolsward. Hinsz-orgel. orgelnummer 200. Datering: 1999. Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - nl.wikipedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

6. Martinikerk Bolsward. Detail van het Hinsz-orgel. Datering: 24 mei 2021. Foto: IdsVanHouten - commons.wikimedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

7. Martinikerk Bolsward. Front detail Hinsz-orgel. Datering: 24 mei 2021. Foto: IdsVanHouten - commons.wikimedia.org

Licentiestatus: CC BY-SA 4.0