Merz (kunststijl)


Merzkunst is een unieke kunstvorm en filosofie, ontwikkeld in 1919 door de Duitse kunstenaar Kurt Schwitters. Het is Schwitters' persoonlijke interpretatie van het dadaïsme, waarbij het combineren van uiteenlopende materialen tot een harmonieus artistiek geheel centraal staat.

De belangrijkste kenmerken van Merzkunst zijn:

  • Oorsprong van de naam: Het woord "Merz" ontstond toevallig tijdens het maken van een collage. Schwitters knipte het woord uit een advertentie van de "Kommerz- und Privatbank" en gebruikte dit fragment als naam voor zijn kunstvorm.
  • Materialen: Merzkunst maakt gebruik van alledaagse afvalmaterialen en gevonden voorwerpen (trouvailles), zoals buskaartjes, krantenknipsels, draad, kurken en hout. Voor Schwitters hadden deze gevonden objecten dezelfde artistieke waarde als traditionele verf.
  • Totaalkunst: Merzkunst was niet beperkt tot collages (Merzbilder), maar omvatte ook sculpturen, poëzie, typografie en zelfs architectuur. Het was een alomvattende kunstbenadering.
  • Merzbau: Schwitters' beroemdste project was de Merzbau, een grootschalige abstracte installatie in zijn woning in Hannover. Deze installatie transformeerde kamers in complexe sculpturale omgevingen gevuld met vormen en nissen.

Belangrijk onderscheid: Hoewel de naam "Merz" een associatie kan oproepen, is het belangrijk om te begrijpen dat Mario Merz, een Italiaanse kunstenaar uit de jaren '60, een prominente vertegenwoordiger was van de Arte Povera-beweging. Deze stroming werkte ook met eenvoudige materialen, maar staat volledig los van Schwitters' Merzkunst.


Merz (kunststijl) is een alternatieve term voor het meer bekende Dada, [1] en vindt zijn oorsprong bij de kunstenaar Kurt Schwitters. [2]

Oorsprong

De term Merz werd geïntroduceerd door Kurt Schwitters, die aanvankelijk een Dada-afdeling in Hannover wilde oprichten. Toen hij in 1920 werd uitgesloten van deelname aan de Eerste Internationale Dada-beurs in Berlijn, besloot hij een eigen subgroep binnen de Dada-beweging te creëren, gebaseerd op zijn persoonlijke artistieke filosofieën en idealen. Zoals Schwitters het zelf verwoordde, was hij op zoek naar een “volstrekt unieke hoed die slechts op één hoofd past” — op zijn eigen hoofd. [3] [4]

Etymologie

De naam Merz ontstond toevallig tijdens het maken van een collage waarin het Duitse woord Kommerz (handel) voorkwam. Schwitters gebruikte slechts een fragment van het woord, wat leidde tot Merz. Dit nieuwe, ogenschijnlijk willekeurige en onzinnige woord weerspiegelde de spontaniteit van zowel zijn werkwijze als de Dada-filosofie. Voor Schwitters werd Merz een symbool voor zijn eigen artistieke benadering binnen de Dada-beweging. [5]

Kenmerken

Net als Dada draaide Merz om spontaniteit en het hergebruik van gevonden objecten. Een van de meest iconische werken die Schwitters creëerde is de Merzbau, een monumentale sculptuur samengesteld uit afval en alledaagse voorwerpen. Deze indrukwekkende constructie vulde zijn appartement en groeide uit tot een integraal kunstwerk. De Merzbau bestond van 1927 tot 1943, toen het tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vernietigd door een Brits luchtbombardement. [6]

Receptie

Kurt Schwitters speelde een baanbrekende rol in het combineren van collage en abstractie. Zijn werk oefende een blijvende invloed uit op kunstenaars zoals Robert Rauschenberg en Jasper Johns, evenals op de Fluxus-beweging en Joseph Beuys. [7]


1. De collage Merz 458 Wriedt , gemaakt door Kurt Schwitters in 1922 , behoort tot de Merz-beweging.

Foto: Kurt Schwitters — sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2017/impressionist-modern-art-day-sale-n09711/lot.166.html - fr.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein


2. De voorpagina van het allereerste nummer van het tijdschrift Merz, gepubliceerd in januari 1923.

Bron: Kurt Schwitters — JoJan - fr.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein


3. Merzbau, Sprengel Museum, Hanover. Datering: 1933. Foto: Kurt Schwitters - en.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein


4. Entartete Kunst, Degenerate Art Exhibition catalogue, 1937, p. 23, Johannes Molzahn, Jean Metzinger (En Canot), Kurt Schwitters.

Foto: Degenerate Art Exhibition catalogue - "Degenerate Art": The Fate of the Avant-Garde in Nazi Germany, LACMA - en.wikipedia.org

Licentiestatus: PD-US


5. Kurt Schwitters: Het graf van Alves Bäsenstiel. Datering: 1919; tekening (de naam van de verteller in zijn gedicht An Anna Blume).

Bron: Kurt Schwitters - sothebys.com -  en.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein


6. Kurt Schwitters, Merz-tekening 47. Datering: 1920, collage op board. Bron: Kurt Schwitters - sothebys.com - en.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein


7. Kurt Schwitters, Stilleven met wijnfles en fruit, ca. 1948, olieverf op doek. Foto: Kurt Schwitters - dorotheum.com - en.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein



Referenties

  1.  Vgl. Richard Huelsenbeck (red.): Dada Almanach . New York, Something Else Press, 1966 (herdruk van de editie uit 1920).
  2.  Zie. Ernst Nündel: Kurt Schwitters in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten, Rowohlts Monografie 296, Reinbek bij Hamburg 1981. ISBN 3499502968
  3.  Ernst Nündel: Kurt Schwitters in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten, Rowohlts Monographien 296, Reinbek bij Hamburg 1981, p. 19 f. ISBN-nummer 3499502968
  4.  (Origineel Duits citaat vertaald door Arguseyed2200).
  5.  Zie. Kurt Schwitters, 1887-1948: Urwerk , onder redactie van Robert Galitz/Kurt Kreiler/Klaus Gabbert. Frankfurt am Main/Berlijn 1986. ISBN 3-549-06667-8. Nieuwe editie: Zweitausendeins, Frankfurt am Main, 2007. ISBN 9783861506744
  6.  Orchard, Karin. "Kurt Schwitters: Reconstructies van de Merzbau – Tate Papers" . Tate . Geraadpleegd op 11 mei 2022 .
  7.  Vgl. Kurt Schwitters — Space, Image, Exile van Megan R. Luke. 352 p., 22 kleurenplaten, 98 halftonen. Universiteit van Chicago, 2014.

Externe links/verwijzingen


Geraadpleegde bron: o.a.: en.wikipedia.org/wiki/Merz_(art_style) - 20 oktober 2024


Pagina toegevoegd: 17 december 2025 - Algemene informatie Merz (kunststijl) + Foto nr. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7