Waarom Kunst en zijn/haar geschiedenis thuishoort in Christelijk Bouwen door de eeuwen heen?

Christelijk Bouwen maakt een belangrijk onderdeel uit van de totale Kunstgeschiedens. Zij is een van de ornamenten die de Geschiedenis van de Wereld uitmaken. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Kunst en christelijke bouwkunst zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, waarbij architectuur fungeerde als een krachtig middel om het christelijk geloof te verbeelden, te verspreiden en te verheerlijken. Vroegchristelijke kerken waren vaak basilieken versierd met mozaïeken en fresco's, terwijl latere stijlen zoals Romaans en Gotisch zich kenmerkten door specifieke architectonische elementen zoals ronde en spitse bogen, zware muren en later hogere, spitsere torens. Kunstwerken binnen deze gebouwen, zoals schilderijen, beelden en mozaïeken, dienden om gelovigen bij te leren en een spirituele verbinding met het goddelijke te creëren. 

Vroegchristelijke periode

• Architectuur: Vroegchristelijke architectuur ontwikkelde zich na de legalisatie van het christendom in 313 na Christus, met het gebruik van basilieken en later ook centraalbouw-kerken (zoals het Pantheon in Rome).
• Kunst: De kunst was voornamelijk symbolisch en diende om het geloof te onderwijzen. De vroege kunstenaars gebruikten mozaïeken en fresco's in grafkelders en begraafplaatsen, later ook in kerken. 

Middeleeuwen: Romaans en Gotiek

• Romaanse stijl: Kenmerkend waren zware, massieve muren en ronde bogen. De architectuur was gericht op de verering van God en de heiligen, met schilderingen die vaak tegen een gouden achtergrond waren geplaatst.
• Gotische stijl: Ontstaan uit verbeterde bouwtechnieken, leidde de gotiek tot dunnere muren, spitse bogen en hogere ramen, waardoor meer licht in de kerk kon vallen. Bekende voorbeelden zijn de Notre-Dame in Parijs. 

Renaissance en Barok

• Renaissance: Deze stijl, die begon in de 16e eeuw, zag een heropleving van klassieke Romeinse elementen, zoals ronde bogen. Kunst werd belangrijker binnen de kerken.
• Barok: De Barokstijl combineerde de principes van de Renaissance met overdadige en verschillende vormen, wat resulteerde in indrukwekkende bouwwerken zoals de Sint-Pieterskerk in Rome. 

Invloed van de kerk op kunst en architectuur

• De kerk was de belangrijkste opdrachtgever voor kunst en architectuur in deze periodes. Door middel van deze kunstwerken en gebouwen verspreidde de kerk haar geloof en leer over heel Europa.
• Het christendom transformeerde de kunst van de Middeleeuwen, waardoor schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur veel meer een spirituele functie kregen. 

Kunst en christelijke bouwkunst zijn intrinsiek met elkaar verbonden, waarbij kunst een essentieel onderdeel vormt van de architec-tuur en beide dienen ter verheerlijking van God en het onderwijzen van de gelovigen in de christelijke leer. 

Kunst in de Christelijke Bouwkunst

• Doel en Functie: Christelijke kunst is sacrale kunst die onderwerpen, thema's en beelden uit het christendom gebruikt. Binnen de architectuur van kerken, basilieken en catacomben werd kunst, zoals mozaïeken, fresco's en beeldhouwwerken, gebruikt om bijbelse taferelen en christelijke symbolen af te beelden. Dit was vooral belangrijk in tijden van wijdverbreid analfabetisme, omdat de visuele representaties als educatief middel dienden.
• Symboliek: Vroegchristelijke kunst maakte veel gebruik van symboliek, zoals de vis (Ichthus), het anker (hoop), het kruis (geloof) en de duif (vrede). Deze symbolen werden discreet gebruikt in de catacomben toen het christendom nog verboden was, maar werden prominenter na het Edict van Milaan in 313, toen keizer Constantijn het christendom legaliseerde en de bouw van kerken bevorderde.
• Integratie: Kunst en architectuur waren geen afzonderlijke elementen, maar vormden een geïntegreerd geheel. De architectuur zelf, zoals de plattegrond van de vroegchristelijke basiliek, was ontworpen voor de openbare eredienst, en de kunstwerken versterkten de spirituele ervaring en theologische boodschap van de ruimte. 

Invloed en Evolutie

• Vroegchristelijke Periode: In navolging van de Romeinse bouwkunst werden basilieken gebouwd, vaak versierd met mozaïeken en fresco's die de gelovigen instructie gaven over de christelijke leer.
• Middeleeuwen: De christelijke kunst en bouwkunst evolueerden door de middeleeuwen heen, met verschillende stijlen zoals de Byzantijnse, Romaanse en Gotische kunst en architectuur. Elke stijl gaf op een eigen manier uitdrukking aan het christelijk geloof door middel van specifieke bouwkundige kenmerken (bijv. hoge gewelven en glas-in-loodramen in de Gotiek) en bijbehorende kunstwerken.
• Theologische Grondslag: De theologische leer van de Incarnatie, dat God in menselijke vorm verscheen, rechtvaardigde het gebruik van visuele representaties van Jezus en God, die werden gezien als nuttige hulpmiddelen bij aanbidding en devotie, in plaats van afgodisch. 

Samenvattend is de relatie tussen Kunst en Christelijke Bouwkunst er een van nauwe samenwerking, waarbij de architectuur de fysieke ruimte voor aanbidding creëert en de kunst deze ruimte vult met betekenis, emotie en theologische inhoud.