Romantiek

De kenmerken van de Romantiek omvatten een focus op emotie en intuïtie in plaats van rede, de waardering van de natuur en het verlangen naar het sublieme, een verlangen naar het nationale verleden en het mystieke, en een nadruk op het individu en subjec-tieve ervaringen. Verder is er aandacht voor het onverklaarbare en bovennatuurlijke, en een Escapisme uit de werkelijkheid. 

Kernkenmerken:

    • Gevoel en Emotie: Het tegenovergestelde van het rationele denken van de Verlichting. Gevoel, intuïtie, spontaniteit en verbeelding stonden centraal. 
    • Individualisme: De subjectieve ervaring en het individu werden als uitgangspunt genomen. 
    • Natuur en het Sublime: De natuur werd gezien als een zelfstandig organisme, een spiegel van menselijke emoties, en er was een verlangen naar het onbedorven en primitieve.  
    • Oude Tijden en Nationalisme: Er was een herwaardering van de middeleeuwse cultuur als voorbeeld en een sterke focus op het nationale verleden. 
    • Het Onbekende en Bovennatuurlijke: Een fascinatie voor het onverklaarbare en het bovennatuurlijke. 
    • Scapisme: De drang om te ontsnappen aan de verzakelijkte wereld naar een wereld van verlangen en fantasie. 
    • Originaliteit: Aandacht voor originele vormen en inhoud in de kunst. 

Reactie op de Verlichting:

De Romantiek was in essentie een reactie op de Romantiek, die de nadruk legde op rede, wetenschap en objectiviteit. De Romantiek bracht hiertegenover de subjectieve ervaring, emotie, en het irrationele. 

Invloed op Kunst en Maatschappij:

De Romantiek verspreidde zich over Europa en had een grote invloed op de literatuur, muziek en beeldende kunst, waarbij de kunste-naar gezien werd als een goddelijk geïnspireerd genie.

Belangrijkste kenmerken van de romantiek?

Tijdens de Romantiek werd de nadruk gelegd op het individu en haar gevoelens en intuïtie. Spontane emotie werd de drijfveer in de kunst. Het was de bedoeling dat het individueel en origineel was, het moest vooral over gevoelens en verlangens gaan en het individu moest centraal staan.

De sleutelbegrippen van de romantiek

De romantiek, als culturele beweging aan het einde van de 18e en in de 19e eeuw, richtte zich op subjectiviteit, verbeelding en emotie, als reactie op het rationalisme van de Verlichting. De sleutelbegrippen zijn dan ook gericht op de innerlijke wereld van de mens en de relatie met het verleden en de natuur. 

Sleutelbegrippen van de romantiek

  • Emotie en gevoel: De romantiek verhief de kracht van het gevoel boven de rede. Kunstenaars en schrijvers drukten persoonlijke emoties en intense verlangens uit, in tegenstelling tot de objectiviteit van het classicisme.
  • Individualisme: Het individu en de subjectieve waarneming staan centraal. De romantiek benadrukte de unieke creativiteit en het genie van de kunstenaar, in plaats van vaststaande regels en tradities.
  • Verbeelding: De verbeelding werd als een hogere faculteit beschouwd die verder gaat dan de rede. Dit leidde tot een hang naar het mysterieuze, dromerige en het fantastische.
  • Natuur: De natuur werd niet langer gezien als een te ordenen landschap, maar als een krachtige en inspirerende bron die ontzag opriep. De ongerepte natuur was een toevluchtsoord voor de romantische ziel, die onvrede voelde met de moderne, geïndustria-liseerde samenleving.
  • Escapisme: Romantici voelden zich ongemakkelijk bij de dagelijkse werkelijkheid en zochten een uitweg uit de rationaliteit en de industriële revolutie. Deze vlucht, of escapisme, uitte zich in een idealisering van het verleden, verre exotische landen of een verzonnen wereld.
  • Nostalgie voor het verleden: Er was een fascinatie voor de geschiedenis, met name de middeleeuwen, die men idealiseerde als een heroïsche en spirituele periode. Dit leidde tot de herleving van historische stijlen in de kunst en architectuur, zoals de neogotiek.
  • Oriëntalisme en exotisme: De belangstelling voor "exotische" culturen, met name uit het Midden-Oosten, leidde tot een roman-tische verbeelding van verre landen. Dit was een andere manier om te ontsnappen aan de eigen cultuur en de werkelijkheid.
  • Onvrede: De romantiek ontstond mede uit een gevoel van onvrede met de maatschappelijke veranderingen en de nadruk op rationaliteit in de nasleep van de Verlichting. Kunstenaars voelden dat de moderne wereld koud en mechanisch werd. 

1. Francesco Hayez, "Rinaldo en Armida" (twee figuren uit "Gerusalemme liberata" van Torquato Tasso). Datering: 10 juni 2018.

Foto: Rinaldo_e_Armida_by_Francesco_Hayez.jpg"">nog een auteur - nl.wikipedia.org - Licentietatus: CC BY-SA 4.0

2. Caspar David Friedrich , Wandelaar boven de zee van mist. De wandelaar staat als een rugfiguur in het midden van de compositie. Hij kijkt neer op een bijna ondoordringbare zee van mist te midden van een rotsachtig landschap – een metafoor voor het leven als een onheilspellende reis naar het onbekende. Datering: 1817/1818.

Foto: Caspar David Friedrich -De fotografische reproductie werd gedaan door Cybershot800i. ( Diff ) - en.wikipedia.org 

Licentiestatus: Publiek domein

3. Eugène Delacroix , De dood van Sardanapalus, 1827, waarbij het oriëntalistische onderwerp is ontleend aan een toneelstuk van Lord Byron. Datering: 31 december 1826.Foto: Eugène Delacroix - Musée du Louvre - en.wikipedia.org -

Licentiestatus: Publiek domein

4. Philipp Otto Runge , De ochtend. Datering: 1808. Foto: Philipp Otto Runge -The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (dvd-rom), gedistribueerd door DIRECTMEDIA Publishing GmbH. ISBN : 3936122202 - en.wikipedia.org

Licentiestatus: Publiek domein

5. John William Waterhouse, The Lady of Shalott, naar een gedicht van Tennyson. Datering: 1888.

Foto: John William Waterhouse - Google Arts & Culture — RQHFwa4u2LTw0g Tate Images - en.wikipedia.org 

Licentiestatus: Publiek domein

6. Henry Wallis, De dood van Chatterton, door zelfmoord op 17-jarige leeftijd in 1770. Datering: 1856. 

Foto: Henry Wallis - Birmingham Museum en Kunstgalerie - en.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

7. Een prent die het contrast illustreert tussen neoklassieke en romantische stijlen van landschap en architectuur (of de 'Griekse' en de 'Gotische' zoals ze hier worden genoemd). Datering: 1816. Afbeelding: Humphry Repton - Fragments on the Theory and Practice of Landscape Gardening - en.wikipedia.org - Licentiestatus: Publiek domein

8. De terugkeer van de Raid (militaire actie) door Ángel Della Valle. Datering: 1892. Foto: Ángel della Valle - en.wikipedia.org 

Licentiestatus: Publiek domein

9. Schilderij van Alexey Akindinov: "Leven. Adam en Eva", 62x62 cm, olieverf op doek.

Foto: Alexey Akindinov - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: CC BY-SA 4.0

10. Marcin Zaleski: Uitzicht op het Koninklijk Badpaleis in de zomer. Datering: tussen 1836 en 1838.

Foto: pinakoteka.zascianek.pl - commons.wikimedia.org - Licentiestatus: publiek domein

Externe links/verwijzingen

Pagina bijgewerkt: 15 oktober 2025 - Algemene informatie over de romantiek

Maak jouw eigen website met JouwWeb